Van 17 oktober 2023 tot 31 maart 2024 organiseert de Europese Arbeidsautoriteit (ELA) in samenwerking met de lidstaten de campagne “EU 4 Fair Construction”. Tijdens deze campagne ligt de focus op de bouwsector, die met ongeveer 13 miljoen tewerkgestelde werknemers in ongeveer 3 miljoen bedrijven de grootste industriële werkgever van de EU is.

De focus van de campagne ligt hoofdzakelijk op de rechten en plichten van werknemers en ondernemingen de bouwarbeiders worden gedetacheerd naar een ander EU land. Middels allerlei publicaties en video’s wil men trachten een zo groot mogelijk publiek te bereiken.

Uniek daarbij is dat we in België niet alleen de inspectiediensten bij deze informatiecampagne betrekken, maar dat ook de sociale partners uit de bouwsector hun medewerking verlenen, onder het motto “Samen bouwen aan een eerlijke sector.”

Hieronder vindt u de ELA folder in de diverse talen. 

Van 17 oktober 2023 tot 31 maart 2024 organiseert de Europese Arbeidsautoriteit (ELA) in samenwerking met de lidstaten de campagne “EU 4 Fair Construction”. Tijdens deze campagne ligt de focus op de bouwsector, die met ongeveer 13 miljoen tewerkgestelde werknemers in ongeveer 3 miljoen bedrijven de grootste industriële werkgever van de EU is.

De focus van de campagne ligt hoofdzakelijk op de rechten en plichten van werknemers en ondernemingen de bouwarbeiders worden gedetacheerd naar een ander EU land. Middels allerlei publicaties en video’s wil men trachten een zo groot mogelijk publiek te bereiken.

Uniek daarbij is dat we in België niet alleen de inspectiediensten bij deze informatiecampagne betrekken, maar dat ook de sociale partners uit de bouwsector hun medewerking verlenen, onder het motto “Samen bouwen aan een eerlijke sector.”

Sociale fraude en dumping zijn belangrijke problemen met verstrekkende gevolgen. Bijdragen worden niet (correct) betaald, uitkeringen worden ten onrechte verkregen of arbeidsomstandigheden worden niet gerespecteerd. Niet alleen loopt de overheid hierdoor jaarlijks grote bedragen mis - wat de financiering en houdbaarheid van ons sociaal model ondermijnt – maar er ontstaat ook oneerlijke concurrentie en leidt tot het afbouwen van sociale rechten. Daarnaast tast het ook de geloofwaardigheid van en het vertrouwen in ons sociaal systeem alsook de bereidheid tot solidariteit in zijn fundamenten aan.

Net als Europa engageert België zich in de strijd tegen sociale fraude en dumping. Het Strategisch Plan Strijd tegen sociale fraude en sociale dumping 2022-2025 bevat hiertoe de strategische krijtlijnen die verder geconcretiseerd worden in de actieplannen. Als strategisch orgaan maken wetenschappelijke ondersteuning en het uitvoeren van studies over sociale fraude en dumping een essentieel onderdeel uit van de werking van SIOD. In dit kader heeft de SIOD een leerstoel ‘verminderen van sociale fraude en sociale dumping’ opgericht aan de UGent. De strijd tegen sociale fraude en sociale dumping kan immers succesvoller worden dankzij synergiën tussen praktijk en onderzoek. Voorwaarde hierbij is dat onderzoek dient uit te monden in kennis die toepasbaar en inzetbaar is in de praktijk. Omgekeerd zijn de inzichten vanuit de praktijk onmisbaar voor academici en voor het bijsturen van het juridisch-technisch kadersysteem.

De oprichting van de SIOD Leerstoel heeft als doel om de wisselwerking tussen de academische wereld en de betrokken actoren in de strijd tegen sociale fraude en sociale dumping verder uit te bouwen. Concreet zal de leerstoel verder onderzoek toelaten naar de strijd tegen sociale fraude en sociale dumping, dat zal leiden tot ondersteuning en juridische omkadering van de verschillende inspectiediensten. Er wordt gewerkt met een jaarlijks programma, waarbij zowel sociaalrechtelijke als arbeidsrechtelijke thema’s, gelinkt aan het actieplan en de realiteit van het terrein, worden behandeld.

De leerstoel wordt opgenomen door prof. Yves Jorens, coördinator van het International Research Institute on Social Fraud (IRIS) binnen de Faculteit Recht en Criminologie van de UGent. Bij de organisatie van de activiteiten zal de promotor structureel nauw samenwerken met een Franstalige universiteit (de Université Libre de Bruxelles), bv. in het kader van workshops en publicaties. Al naargelang de noden en het onderwerp zal ook verder samengewerkt worden met andere academische partners.  

De academische leerstoel werd plechtig geopend op 9 november 2023. Hieronder kunt u de speeches downloaden (PDF). 

• Dhr. Yves Jorens - promotor van de academische leerstoel
• Mevr. Mieke Van Herreweghe - vice-rector van de UGent
• Dhr. Geert De Poorter - voorzitter van  het directiecomité van de FOD WASO
• Dhr. Bart Stalpaert - directeur van de SIOD
• Dhr. Frank Debusscher - kabinet van minister Dermagne 
• Dhr. Lieven Dejaegher - inspecteur financiën

Gerichte controles met de arrondissementscellen

De hervorming van het Sociaal Strafwetboek voorziet de oprichting van een wetenschappelijk Comité bij de SIOD. In afwachting van de goedkeuring van de herziening van het Sociaal Strafwetboek, werd dit Comité reeds informeel opgericht. Het bestaat uit leden die gespecialiseerd zijn in de materies die onder de (bestrijding van) illegale arbeid en de sociale fraude vallen. Het Comité is multidisciplinair samengesteld om een zo ruim mogelijke expertise te kunnen garanderen. Onverminderd de opdrachten van de Adviesraad van het sociaal strafrecht, geeft dit wetenschappelijk Comité op verzoek van de SIOD of op eigen initiatief adviezen of aanbevelingen over de materies die onder de (bestrijding van) illegale arbeid en de sociale fraude vallen, met als doel om de SIOD te helpen om op dit vlak studies te verrichten, om de te voeren acties gerichter te maken en om strategieën voor te bereiden om de sociale fraude te tegen te gaan. Dit doet het Comité in volle onafhankelijkheid.

Momenteel bestaat het Comité uit de volgende leden:

• Dhr. Yves Jorens (UGent – voorzitter a.i.)
• Dhr. Charles-Eric Clesse (ULB)
• Dhr. Frederic De Wispelaere (KULeuven)
• Dhr. Steven Van de Walle (KULeuven)
• Dhr. Christian De Valkeneer (UCL)
• Dhr. Jelle Janssens (UGent)
• Mevr. Amy Weatherburn (ULB)
• Dhr. Matthieu Simon (ULiège)
• Dhr. Mathieu Lefebvre (ULiège)

Hieronder vindt u de adviezen die het Comité reeds heeft opgesteld.

• 2021/01: Strategisch plan
• 2021/02: MANCP 
• 2022/01: Actieplan 2022 
• 2022/02: Actieplan 2023-2024 
• 2022/03: MANCP – aanpassing procedure 
• 2023/01: SIOD-statistieken – vergelijking aangekondigde en niet-aangekondigde controles
• 2023/02: De ontsluiting van de SIOD-databank voor onderzoekmatige doeleinden

Adviesaanvragen kunnen ingediend worden door de volgende diensten:

• SIOD
• Strategisch Comité SIOD
• Federale sociale inspectiediensten (via de hiërarchie, m.n. directeur-generaal)

Hiertoe contacteert u best het secretariaat van het wetenschappelijk Comité (mevr. Dominique Boels) op volgend emailadres: dominique.boels@siod.belgie.be

Programmawerking werd binnen de schoot van de SIOD opgestart in 2019, dankzij de beslissing van het Strategisch Comité om een programmatorische aanpak aan de hand van een risico-evaluatie in te voeren. In 2021 besliste het Strategisch Comité om een programma ‘sociale dumping’ uit te rollen om dit complexe fenomeen nog beter aan te pakken. Dit programma loopt over een periode van vier jaar en zal dus eind 2024 eindigen.

De SIOD heeft, in nauwe samenwerking met haar partners, een jaarverslag ‘sociale dumping’ 2023 opgesteld. Dit jaarrapport geeft een overzicht van het programma sociale dumping voor 2023.

Een aantal opvallende resultaten:

• In 2023 bestond het programma uit 24 projecten, verspreid over 5 programmadoelen die gelinkt zijn aan de verschillende fasen uit de handhavingsketen (preventie – detectie – controle – sanctionering – invordering)
• 96% van de projecten die werden ingeschreven in het Actieplan 2023-2024 werd in 2023 opgestart of behaald.
• In totaal werden 7.759 onderzoeken sociale dumping afgesloten, waarvan 248 inzake Braziliaanse filières en 672 inzake detachering van derdelanders.

Meer informatie kan u terugvinden in het jaarrapport 2023 (PDF).